Yazarlar

LAZCANIN ARHAVİ DİYALEKTİNDE DOREN FİİLİ

LAZCANIN ARHAVİ DİYALEKTİNDE DOREN FİİLİ
MERVE ALÇİÇEK -ARHAVİ

Kimi kaynaklarda doğu, kimilerinde orta olarak belirtilen Arhavi diyalektinde

- ren do (o)rt’un ve ren do (o)ren 

Kolay anlaşılabilmesi için Türkçe ile kıyaslarsak; miş’li geçmiş zaman ve miş’li geçmiş zamanın hikayesine denk gelir. Miş’li geçmiş zamanın rivayeti Lazca da çok nadir kullanılmıştır.

 Geçmişte yapılmış ve süregelen eylemleri ifade etmede kullanılır. Ancak Lazca; Türkçe deki gibi yapım fiil çekim ekleri bakımından sondan eklemeli bir değildir. Bu durum sadece bazı zaman ekleri için geçerlidir. Lazca da filer zamana ve şahsa göre sadece ek alarak değil bazı düzensiz fiillerde tamamen farklı bir kelimeye bile dönüşür.

Gelmek= moxtimu,

Geldim= mopti                                                 

Geldin= moxti

Geldi= moxtu

Geldik= moptit

Geldiniz= moxtit

Geldiler= moxtez           geçmiş zaman için bu şekilde çekilirken; şimdiki zamanda ek kısmıyla değil 

 

tamamıyla değişir:

Geliyorum= mobulur

Geliyorsun= mulur

Geliyor= mulun

Geliyoruz= mobulut

Geliyorsunuz=mulut

Geliyorlar=mulunan

Ren-do-ren  için örnekler:

 

1)

gelmişim: moptidoren      İki yıl önce de buraya gelmişim= Jur 3’ana oğineriti hak moptidoren.

gelmişsin: moxtidoren      Çok uzaktan gelmişsin= Dido mendraşen moxtidoren.

gelmiş: moxtudoren           Ali düğüne gelmiş= Ali ç’andaşe moxtudoren.

2)

almışım : ebzdidoren         Bu aynayı senden almışım= Ha yali skanişen ebzdidoren.

almışsın : ezdidoren           Ben bimiyordum, sen almışsın= Ma varmiçk’it’u, si ezdidoren.

almış: ezdudoren                Güğümümüzü o almış= K’uk’umaçkuni hemuk ezdudoren.

3)

saklamışım: pşinaxidoren       Bunları onbeş yıl saklamışım= Hantepe vitoxut 3’ana pşinaxidoren.

saklamışsın:  şinaxidoren       Ayakkabılarımı sen saklamışsın= Modvalupeçkimi si şinaxidoren.

saklamış: şinaxudoren              Köpek ekmekleri saklamış= Coğorik mç’k’udepe şinaxudoren.

Ren-do-rt’un  için örnekler:

 

1)

yapmıştım: p’idort’un           O işi ben yapmıştım= He dulya ma p’idort’un.

yapmıştın: vidort’un              İnkar etme, sen de yapmıştın= Momoyvar, siti vidort’un.

yapmış: vudort’un                   Aşureyi Ayşe yapmıştı= Termoni Aşek vudort’un

2)

görmüştüm: bz’iridort’un       Onu beş yıl önce görmüştüm= Heya xut 3’ana oğineri bz’iridort’un.

görmüştün: z’iridort’un            Eski evlerini de görmüştün= Mcveşi oxorimutepeşiti z’iridort’un.

görmüştü: z’irudort’un             Annesi küçük gelini görmüştü= Nanamuşik ç’ut’a nusa z’irudort’un.

3)

duymuştum: bognidort’un      Bu şarkıyı duymuştum= Ha birapa bognidort’un.

duymuştun: ognidort’un            Geleceğini duymuştun= Namoxtat’u ognidort’un.

duymuştu: ognudort’un             O nereden duymuştu?= Hemuk sole ognudort’un?

Emojiye tıkla - Yorum yap - Paylaş
Bu içeriği Sosyal Ortamda Paylaş

Bu haberi okuyanlar aşağıdakileri de okudu



LAZCA FİİL ÇEKİMLERİ RİZE VE ARTVİN
Artvin Arhavi (Ark'abi) / Lazca dersler / Merve Alçiçek
LAZCA FİİL ÇEKİMLERİ RİZE VE ARTVİN

Lazcanın Rize Çamlıhemşin ilçesi (Fırtına Vadisi) fiil çekimleri Ramazan kosanoğlu, Artvin Arhavi diyalektinde de Merve Alçiçek kaleme almıştır. Sitemiizde diğer diyalektlerdeki

ŞURİMŞİME NE DEMEK? LAZCA ŞURİMŞİNE NE ANLAMA GELİYOR?
Ne Demek
ŞURİMŞİME NE DEMEK? LAZCA ŞURİMŞİNE NE ANLAMA GELİYOR?

Şurimşine ne demek? Mütemadiyen sorulan Lazcada şurimşine nedir?, Şurimşine ne anlama geliyor?, Şurimşine nin Türkçesi nedir? Lazcanın doğu diyalektinde kullanılan şurimşine

LAZCANIN ARTVIN VE RIZE ILÇE AĞIZLARI VE FARKLARI
Ramazan Kosanoğlu ǨLEMURİŞİ
LAZCANIN ARTVIN VE RIZE ILÇE AĞIZLARI VE FARKLARI

LAZLAR KİMDİR NERELERDE YAŞARLAR Lazlar Lazca konuşmalarıdır. Lazlar, tarihte Lazistan olarak adlandırılan Doğu Karadeniz Bölgesinde, Artvin’inHopa (Xopa), Arhavi (Arkabi), Borçka

LAZCA' NIN DOĞU DİYALEKTİNDE "-k " VE "-z " EKLERİ
Lazca dersler / Merve Alçiçek
LAZCA' NIN DOĞU DİYALEKTİNDE "-k " VE "-z " EKLERİ

Lazcanın doğu diyalektine ait farklılıklardan biri de –k ve –z ekleriyle karşımıza çıkıyor. Bu eklerin sorularda ve düz cümlelerde özne ve fiile ekleniş şekillerini aşağıdaki

LAZ KÜLTÜR DERGİSİ KİAN'NIN 3. SAYISI ÇIKTI tıkla oku
dergi
LAZ KÜLTÜR DERGİSİ KİAN'NIN 3. SAYISI ÇIKTI tıkla oku

LAZ DİLİ VE KÜLTÜRÜ E-DERGİSİ KİNA'NIN 3.SAYISI ÇIKTI. Kiana Lazcanın Doğu diyalektinde dünya anlamına gelir. Bu sayıda www.lazca.org sitemize ücretsiz üye olan herkes ücretsiz

Gişiş yap yada ücretsiz üye ol

İçerik Takvimi

Rize nöbetçi eczaneleri
HANGİ BELEDİYEYİ DAHA BAŞARILI BULUYORSUNUZ?